Xo sungula, tluka leri ri endleriwe ku ku pfuna ku hlayela ni ku langutisisa ku ba ka mbilu ya wena, ku nga ri ku kambela kumbe ku tshungula swiphiqo swa vutshunguri leswi nga ha xungetaka vutomi! Lava vutshunguri bya xiphurofexinali hi xihatla loko u ehleketa leswaku u nga ha va u khomiwe hi vuvabyi bya mbilu, kumbe swikombiso swa wena swi bihile, swo tanihi:
Ku hlaseriwa hi mbilu (ku pfimba ka misiha ya mbilu) ku humelela loko ku khuluka ka ngati embilwini ku hungutekile swinene kumbe ku pfaleriwile.
Loko u ehleketa leswaku munhu a nga ha va a khomiwe hi vuvabyi bya mbilu, rhanga hi bela riqingho eka 911 kumbe nomboro ya xihatla ya le ndhawini ya ka n’wina. Loko munhu yoloye a titivarile, kambela loko ku ri na ku ba ka mbilu. Nyika CPR (cardiopulmonary resuscitation) loko munhu a nga hefemuli kumbe ku nga ri na ku ba ka mbilu.
Nakambe sayiti leyi i ya ku hlayela ku ba ka mbilu ntsena. Loko u ri na xiphiqo xa swa vutshunguri, hi kombela u languta yin’wana ya tisayiti to tala ta inthanete leti lawuriwaka hi vatirhi va mina va swa vutshunguri mayelana na ku hlaseriwa hi mbilu na ku pfuxiwa ka mbilu na mahahu.
I nhlayo ya minkarhi leyi mbilu ya wena yi baka ha yona hi minete loko u nga si nghenela ntirho wihi na wihi ku ringana nkarhi wo karhi. I mpimo wa mbilu ya wena loko u hlaya, u tshame esofeni u hlalela thelevhixini kumbe u dya swakudya.
Ku ba ka mbilu loko u wisa ku hambana ni ku ba ka mbilu ya wena loko u ri karhi u endla ntirho kumbe u endla vutiolori. I swa nkoka leswaku u nga pfilunganyi mimpimo leyimbirhi.
Hi ntolovelo u ta boheka ku hlayela ku ba ka mbilu ya wena ku ringana minete hinkwayo, kumbe ku ringana 30 wa tisekoni ivi u andzisa hi 2, kumbe 15 wa tisekoni ivi u andzisa hi 4, etc. Xibalo xa ku ba ka mbilu eka tluka leri xi ta ku endlela swibalo ivi xi ku nyika ku ba ka mbilu ya wena hi xiringaniso hi tisekoni ti nga ri tingani ntsena.
Pima ku ba ka mbilu ya wena endzhaku ka loko u nga tirhi nkarhi wo leha swinene. 15-30 wa timinete tifanele kuva tiringanerile.
Tindhawu to tala leti rhendzeleke miri laha ku khulukaka ngati ku vonakaka kona ti nga tirha tanihi tindhawu to kambela ku ba ka mbilu ya wena. Hi ntolovelo u nga twa ku ba ka mbilu ka wena hi ku olova hi rintiho ra wena etlhelo ra xikunwana xa voko ra wena. U nga ha tlhela u veka tintiho ta 2 etlhelo ka nhamu ya wena, ekusuhi na windpipe ya wena.
A hi vanhu hinkwavo lava nga ni mbilu leyi fanaka. Ku ba ka mbilu ka hambana hi ku ya hi vanhu. Ku landzelela ku ba ka mbilu ya wena swi nga ku nyika rungula ra nkoka malunghana ni rihanyo ra mbilu ya wena, naswona xa nkoka swinene, ku cinca eka rihanyo ra mbilu ya wena.
Leswi tekiwaka tanihi ku ba ka mbilu loku hanyeke kahle kumbe loku nga riki na rihanyo loko u wisa swi katsa swilo swo hlayanyana, ngopfu-ngopfu, loko u ri wa xinuna kumbe wa xisati, ni malembe ya wena. Xifaniso lexi nga eka tluka leri xi ta ku pfumelela ku hlawula rimbewu ra wena na malembe ya wena ku ku komba spectrum ya swiyenge swa ku ba ka mbilu eka wena.
Hi leswi swilo leswi heleleke swinene leswi nga khumbaka ku ba ka mbilu ya wena:
Ku ba ka mbilu loku "tolovelekeke" ka ku wisa eka vanhu lavakulu ku le xikarhi ka 60 na 100 wa ku ba hi minete (BPM).
Hi ntolovelo, loko mbilu ya wena loko u wisa yi ri ehansi, mbilu ya wena yi tirha kahle naswona i xikombiso xa ku ringanela ka wena.
Hi xikombiso, mutsutsumi wa mpfhuka wo leha a nga ha va ni ku ba ka mbilu loko a wisa kwalomu ka 40 wa ku ba hi minete.
Ku ba ka mbilu loku "tolovelekeke" loko u wisa a hi xikombiso xa nsusumeto wa ngati lowu "tolovelekeke". Nsusumeto wa wena wa ngati wu fanele wu pimiwa hi ku hambana ni hi ku kongoma.
Sayiti leyi yi endleriwe ku pfuna munhu la tolovelekeke loyi a tsakelaka ku ba ka mbilu ya yena hi ku olova. A yi endleriwanga tanihi xitirho xo kambela vuvabyi bya vutshunguri. A hi xitirhisiwa xa vutshunguri lexi kambisisiweke hi tintangha ta xiphurofexinali. A yi endleriwanga ku siva madokodela ya swa vutshunguri kumbe ku burisana na vatirhi lava tiyisisiweke. Loko u ri na swivilelo swa vutshunguri, xiphiqo xa swa vutshunguri, u titwa u vabya, u ri na timhaka tin’wana ta vutshunguri, hi kombela u vulavurisana na mutivi wa swa vutshunguri loyi a nga na layisense.